19 stycznia pozytywnie zaopiniowano aż trzy nasze projekty herbów i innych insygniów. Ale informacje na ten temat będziemy dozować stopniowo, czekając na zgodę zainteresowanych samorządów.
Dzisiaj przedstawiamy projekt nowego herbu dla miasta Braniewo. Projekt to unikatowy w skali Polski, ponieważ jest to jeden z nielicznych herbów samorządowych, gdzie uzasadnienie znajduje użycie herbu wielkiego, z trzymaczami i klejnotem. Jedyny inny znany mi herb z zewnętrznymi ozdobami, usankcjonowany przez Komisję Heraldyczną, to herb Tarnowskich Gór. I w Braniewie i w Tarnowskich Górach herby pochodzą z nadania monarchów.
Historia symboli Braniewa jest długa i bogata. Miasto w XIV-XV wieku posługiwało się pieczęcią wielką, praktycznie nieznaną polskim badaczom, która wyobrażała jelenia na tle pokrytych zaroślami pagórków, które z kolei miały w tle trzy baszty. Chyba równolegle wprowadzono pieczęć małą, używaną do XVII wieku, która z czasem przejęła najwyraźniej funkcję pieczęci wielkiej (wielka może zaginęła), gdzie wyobrażono pod wizerunkiem lipy postacie jelenia i smoka.
W roku 1637 król Władysław IV za postawę miasta w czasie szwedzkiej okupacji nadał nowy herb, gdzie do tradycyjnego herbu (gdzie jednak drzewo nazwano laurem, nie lipą), dodane zostały trzymacze w postaci aniołów, klejnot nawiązujący do herbu królewskiego Snopek oraz herbu Ostoja ówczesnego biskupa warmińskiego, a także dewiza herbowa.
Herb kolejnej modyfikacji poddał przywilej Augusta III z 1748 roku. Usunięto postacie zwierząt spod drzewa oraz elementy herbu Ostoja z klejnotu. Przykłady ikonograficzne herbu używanego po tej dacie pokazują też, że nie używano dewizy.
Kolejny rozdział w historii herbu Braniewa zapisano w dwudziestoleciu międzywojennym. Wówczas na sugestię niemieckiego MSW (a wedle innej wersji na sugestię Warmińskiego Towarzystwa Historycznego), powrócono do symbolu nawiązującego do używanej w czasach krzyżackich pieczęci sekretnej. Zapiski z tego okresu wskazują na to, że zmiana ta była zmianą propagandową. Odrzucono symbol nadany przez królów Polski, zaś przywrócono herb z czasów krzyżackich. Nowy herb i pieczęć zaprojektował w 1932 roku Otto Hupp.
Królewski symbol znany był powojennym polskim badaczom, którzy dość konsekwentnie postulowali, że właściwym herbem miasta powinno być drzewo laurowe. Mimo to, ostatecznie miasto przyjęło herb z dwudziestolecia międzywojennego, w stylizacji przeniesionej wprost z projektu pieczęci Ottona Huppa.
Komisja Heraldyczna podtrzymała jednak stanowisko powojennych polskich heraldyków, uznając że właściwym herbem Braniewa jest ten nadany przez Augusta III i to w wersji zgodnej z nadaniem, pełnej, tj. z trzymaczami i klejnotem.
Jako ciekawostkę dodam, że herb miało też Nowe Miasto Braniewo, obecnie część Braniewa. Herb ten wyobrażał skrzyżowane pastorały.